Georgi Mazniaşvili
| Georgi Mazniaşvili | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 6 aprel 1872 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 16 dekabr 1937 (65 yaşında) və ya 1937 |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti | Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı |
| Rütbəsi | general |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri |
 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Georgi Mazniaşvili (gürcücə:გიორგი მაზნიაშვილი, 6 aprel 1872, Kaspi rayonu, Yuxarı Kartli – 16 dekabr 1937 və ya 1937, Tbilisi) — gürcü general və Gürcüstan Demokratik Respublikasının (1918-1921) öndə gedən hərbi şəxsiyyətlərindən biridir. Qırmızı Ordunun Gürcüstanı işğalı zamanı bolşeviklərlə birlikdə hərəkət edən türkləri işğal etdikləri Batumdan çıxarmış, şəhəri Qırmızı Ordu qüvvələrinə təslim etmişdir. Qırmızı Orduya qarşı döyüşən gürcü bölmələrinin komandanı olmasına baxmayaraq, işğalın ardından ölkəni tərk etməmiş, ancaq 1937-ci ildə Böyük təmizləmə zamanı Stalin rejimi tərəfindən edam edilmişdir.[1]
Gəncliyi
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Georgi hərbi təhsil aldıqdan sonra rus ordusunda xidmətə başladı. Rus-Yapon müharibəsində (1904-1905) qatıldı və bu müharibədə yaralandı. Çar II Nikolay Müqəddəs Georgi Xaçı ilə təltif edildi. I Dünya müharibəsində müxtəlif cəbhələrdə döyüşən Georgi 1917-ci ildəki fevral inqilabından sonra Gürcüstana geri döndü. Qısa zamanda iki milli birlik qurub Gürcüstanın paytaxtı Tiflisi bolşevik rus əsgərlərinə qarşı müdafiə etdi.
Hərbi karyerası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Birinci Dünya müharibəsinin sonlarında imzalanan Brest Litovsk slüh müqaviləsinin ardından Osmanlı 31 mart 1918-ci ildə gürcülərdən Batumu boşaltmasını istədi. Gürcülərin bunu rədd etməsindən sonra şiddətli çarpışmalar başladı. Osmanlı ordusu 14 apreldə Batumu ələ keçirdi. Ardından Gürcüstanın içlərinə doğru irəliləməyə başladı. Axaltsıx və Ozurgeti də Osmanlının əlinə keçdi. Yeni qurulmuş gürcü ordusunun generalı olan Georgi Quriyada Natanebi çayı sahilində Osmanlı ordusunu məğlub edərək, ölkənin içlərinə irəliləməsini dayandırmağı bacardı.[2]
Gürcüstanın 26 may 1918-ci ildə müstəqilliyini elan etməsindən sonra abxaz separatçıları Tiflis hökuməti ilə Abxaz Xalq Şurası arasındakı 8 iyunda gəlinən razılaşmaya baxmayaraq, hücuma keçdilər. Georgi Kuban bölgəsindən ölkəyə girən Qırmızı Ordunun Kazak bölmələri ilə abxaz separatçıları məğlub etdi. Ardından gürcü birlikləri Qaqra Adler, Tuapse və Soçiyə girdilər.
Qırmızı Ordunun Gürcüstana girməsindən sonra 22 fevral 1921-ci ildə Ankara Hökuməti Gürcüstan hökumətindən Artvin və Ərdahan bölgələrini boşaltmasını tələb etdi. Gürcüstan hökuməti bu tələbi yerinə yetirməyə məcbur oldu. Qırmızı Ordunun Tiflisi işğal etməsindən iki gün əvvəl - 23 fevral günü türklər Ərdahan, Artvin və Ardanuçu aldılar. Gürcüstan hökumətinin məğlubiyyəti qəbul edib, ölkədən ayrılmasından sonra türklər Batuma daxil oldular. Qırmızı Orduya qarşı döyüşmüş Georgi ölkədən ayrılmadı və Batumdakı türk qüvvələrinə qarşı döyüşməyə başladı.Şiddətli döyüşlərdən sonra 20 martda Kazım Qarabəkirin öndərliyindəki ordunu Batumdan çıxara bildi və şəhəri Qırmızı Orduya təslim etdi.[3]
Edamı
[redaktə | mənbəni redaktə et]1921-ci ildə Batumda türkləri çıxarıb, şəhəri bolşeviklərə təslim etməsinə baxmayaraq, Georgi Sovet hakimiyyəti tərəfindən həbs edildi. Əks-inqilabı hərəkat üzvü olmaqda və quldurluqda ittiham edilən Georgi edama məhkum edildi, lakin Batum hadisələrindəki hərəkətlərinə görə edam hökmü ömürlük həbslə əvəz edildi. 1924-cü ildə sərbəst buraxıldı və İrana sürgün edildi.[4] Georgi buradan Fransaya gedib, Parisdə məskunlaşdı. Bir neçə il sonra ölkəsinə geri dönməsinə icazə verildi. Siyasi həyatdan uzaq, anadan olduğu kənd olan Sasiretidə yaşamağa başladı. Buna baxmayaraq, Böyük Təmizləmə zaman əvvəl oğlu İvane Mazniaşvili edam edildi. Dərhal sonra da Georgi həbs edildi və məhkəməsi olmadan edam edildi.[5][6]
Xatirəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Goergi məşhur "Əsgərin xatirələri" əsərinin müəllifidir. O, ölümündən sonra Gürcüstanın Milli Qəhrəmanı titulu ilə mükafatlandırılmışdır.[7] Bu hadisə 2013-cü ildə baş vermişdir.
Məzarının yeri bilinmir.
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Buba Kudava ve Goça Saitidze. ^ Tao-Klarceti: Tarih ve Kültür Araştırmaları. Tiflis. 2018. səh. 276. ISBN 9789941963629.
- ↑ "გენერალი მაზნიაშვილი – გმირი საფლავის გარეშე". presa.ge. 2011. 2023-07-21 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Buba Kudava ve Goça Saitidze. Tao-Klarceti: Tarih ve Kültür Araştırmaları. Tiflis. 2008. səh. 294. ISBN 9789941963629.
- ↑ Ministry of Internal Affairs of Georgia (July 2008), The Archival Bulletin #2, pp. 10-15 Arxiv surəti 21 iyul 2011 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2011-07-21 at the Wayback Machine
- ↑ Soldiers Memories (In Georgian) [daimi ölü keçid]
- ↑ "დაუმარცხებელი გენერალი – გიორგი მაზნიაშვილი". mastsavlebeli.ge. 2013. 2018-10-02 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Mikheil Saakashvili – Georgia will not kneel, or lick the conqueror's boots". InterPressNews. 26 October 2013. 20 November 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 January 2015.